ตารางข้อดีและข้อเสียของสื่อ

ตารางที่ 16 ข้อดีและข้อเสียของสื่อบางอย่าง

สื่อ	ข้อดี	ข้อเสีย
โสตวัสดุ
1. เทป	·       จูงใจ ·       ใช้กับกลุ่มใหญ่ได้ ·       ใช้ได้ทั้งที่บ้าน ที่ทำงานและในชั้นเรียน ·       สามารถก็อปปี้ได้ ·       ง่ายในการเก็บรักษา	·       ก่อให้เกิดความเบื่อหน่าย ·       ไม่มีการให้ผลป้อนกลับในการเรียนการสอน ·       ใช้เวลาในการกรอเทปกลับ ·       สามารถถูกทำลาย ฉีกขาดเสียหายได้ ·       หน่วยที่กรอเทปกลับอาจจะไม่ว่าง
2. คำแนะนำของผู้ฝึก	·       เผชิญหน้ากัน ·       ให้ผลป้อนกลับที่ดีกว่า	·       ไม่เห็นหน้ากัน ·       ต้องการทรัพยากรเพิ่มมากขึ้น
3. โทรทัศน์	·       ครอบคลุมพื้นที่กว้างขวาง ·       เป็นระบบไปรษณีย์ที่สั้นๆ	·       สิ้นเปลือง ·       เครื่องมือพัง
ทัศนวัสดุ
1. ภาพพลิก (Flip Charts)	·       ราคาถูก ·       เก็บสารสนเทศได้ ·       เคลื่อนย้ายได้ ·       เปลี่ยนสารสนเทศได้ เช่น การพิมพ์ ·       นำเสนอบทเรียนได้ ·       ไม่จำกัดว่าใช้กับคนคนเดียว	·       ครูจำเป็นต้องนำเสนอด้วยการเขียนที่สวยงาม ·       จำกัดขนาด ·       สารสนเทศมากเกินไป ·       กินเวลามาก ·       ยากที่จะแสดงทัศนะ
2. สิ่งที่ครูแจก	·       ราคาถูก ·       เป็นการอ้างอิงที่ถาวร ·       ช่วยในการทบทวน จดจำ ·       ช่วยนักเรียนที่ไม่ได้เข้าชั้นเรียน ·       ให้การอ้างอิงที่ค้นคว้าได้ในห้องสมุด ·       นำไปสู่พัฒนาการก้าวต่อไปของนักเรียน ·       เป็นข้อแนะนำในการศึกษา ·       ทำให้นักเรียนมีส่วนร่วม ·       ใช้ได้กับนักเรียนทุกคน เช่น ภาษาระยะทางและอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ·       สามารถสรุปให้เห็นภาพทั้งหมดได้	·       ราคาอาจแพง ·       กราฟฟิก (สองมิติ) ·       นักเรียนอาจไม่ได้รับการบังคับให้อ่าน ·       ก่อให้เกิดการเรียนรู้แบบเฉื่อยชา ·       สารสนเทศล้าสมัย
3. กระดาษคำพื้นฐาน กระดาษขาวตายตัว	·       ให้สารสนเทศที่ลอกได้ ·       เห็นได้ ·       ราคาถูก ·       ให้สีหลากหลายได้ ·       ยอมให้กลุ่มมีส่วนร่วมได้ ·       ขั้นตอนมีเหตุมีผล ·       สามารถเปลี่ยนแปลงได้	·       จำกัดขนาดของปากกา ·       ชอล์กทำให้เลอะเถอะ ·       ใช้เวลามากในการเขียน ·       บางคนเขียนไม่สวย ·       สองมิติ ·       สารสนเทศไม่สัมพันธ์กัน ·       สารสนเทศขาดตอนได้โดยไม่ได้ตั้งใจ
4. กระดาษขาวและกระดานดำที่ตายตัว	·       ให้ข้อมูลที่กว้างขวง ·       ยอมให้เก็บข้อมูลเชิงตรรกะได้ ·       ยอมให้มีเก็บสารสนเทศที่มีเหตุผล ·       ยอมให้เขียนสารสนเทศไว้ก่อนได้ ·       ซ่อนและโยงความสัมพันธ์ของสารสนเทศได้ ·       ผู้สอน/นักเรียนช่วยกันให้ความคิดสารสนเทศได้	·       ไม่สามารถเคลื่อนย้ายได้
5. กระดานดำที่ใช้แม่เหล็ก Magnetic or Felt Board	·       เคลื่อนย้ายแบบจำลองได้ ·       สร้างสารสนเทศใหม่ได้	·       ไม่ใช่ของจริง ·       จำกัดกลุ่มผู้มีส่วนร่วม
6. การผสมผสานกระดานตายตัวต่างๆ (Fixed Board to the above)	·       เหมือนข้อ 5	·       ต้องการผู้สอนที่มีทักษะ ·       จัดการจัดห้องเรียน ·       นักเรียนสามารถมองได้เพียงด้านเดียว
7. การสาธิต (Demonstration)	·       ประหยัดเวลาและการพูด ·       ง่ายในการเฝ้าดูมากกว่าการฟัง ·       เห็นของจริง ·       มาตรฐานการสาธิต	·       ต้องการผู้สอนที่มีทักษะ ·       นักเรียนไม่มีส่วนร่วม ·       นักเรียนอาจไม่รู้ว่าต้องสังเกตอะไร ·       นักเรียนอาจมีความเข้าใจช้าหรือไม่เข้าใจเลย
8. คอมพิวเตอร์ช่วยสอน (Computer Assisted Instruction)	·       เสริมแรงบ่อยครั้ง ·       ทำให้เกิดการเรียนรู้แบบว่องไว ·       นักเรียนประสบความสำเร็จ ·       มีปฏิสัมพันธ์กับสื่ออื่นๆ ·       ผิดพลาดน้อย	·       ถ้าปราศจากการออกแบบที่ดีก็จะก่อให้เกิดความเบื่อหน่าย ·       หนึ่งร้อยชั่วโมงที่ใช้ในการออกแบบผลิตงานได้เพียงหนึ่งชั่วโมง ·       เสียค่าใช้จ่ายสูง ทักษะที่จะใช้คีย์บอร์ดนักเรียนต้องพัฒนาเอง ·       ไม่ได้เหมาะกับนักเรียนทุกคน
โสตทัศนะ
1. ฟิล์ม/วีดิโอ (Film/Video)	·       สามารถแสดงพัฒนาการของวิธีการหรือการปฏิบัติ ·       ผสมผสานทัศนะคำพูดและเสียงอื่นเข้าด้วยกัน ·       เปลี่ยนเวลาได้ ·       สนุกสนาน ·       จูงใจ	·       นักเรียนไม่มีส่วนร่วม ·       แพง ·       โดยทั่วไปสร้างขึ้นจากจุดประสงค์ของคนอื่น
สิ่งที่รับรู้ด้วยการสัมผัส (Tactile)
1. ตัวจำลองสถานการณ์ (Simulator)	·       อนุญาตสำหรับผู้มีทักษะของความเป็นจริง ·       ใช้สำหรับการสาธิต ·       ประโยชน์คุ้มค่า ·       แก้ไขวิธีการปฏิบัติที่ไม่ถูกต้อง ·       ยอมให้มีการวิเคราะห์ ·       ยอมให้นักเรียนมีส่วนร่วม	·       จำกัดโปรแกรม ·       ต้องการคนที่มีทักษะความสามารถสูง ·       ต้องการการนิเทศอย่างใกล้ชิด
2. อินเตอร์แอคทิฟวีดิโอคอมพิวเตอร์ (Interactive Video/Computer)	·       เหมือนกับ CAI ·       แบบจำลองทัศนะ/การสาธิต ·       จูงใจ	·       ยากที่จะสร้างกิ่งก้านสาขา ·       กรอกกลับช้า
3. อินเตอร์แอคทิฟดิซค (Interactive Video disc)	·       เหมือนกับคอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI) ·       แบบจำลองทางทัศนะ/การสาธิต ·       คุณภาพในการแก้ปัญหาสูง ·       มีจำนวนมาก	·       ราคาสูง ·       ค่าบำรุงรักษาสูง
4. ดิจิทัล วีดิโอ เทคโนโลยี [ Digital Video Technology (DVT) ]	·       การฝึกอบรม (สื่อผสม) (multimedia) ·       บันทึก/เล่นป้อนกลับ/บรรณาธิการให้การเคลื่อนไหวที่เป็นจริงเป็นจินตนาการของนักคอมพิวเตอร์ ·       ผู้พัฒนาการเรียนการสอนควบคุมส่วนประกอบของสื่อผสมที่เป็นของรายวิชาให้ทันสมัย เก็บสะสมไว้ในคอมพิวเตอร์ ·       ยอมให้ผู้เรียนพัฒนาการฝึกหัดเกี่ยวกับอินเตอร์แอคทิฟ วีดิโอ (interactive video) ·       ไม่จำกัดสาขา ·       เสียงในฟิล์มจำกัดโดยไฟล์ที่สะสมไว้ ·       วีดิโอ (V.D.O.) ที่แสดงการเคลื่อนไหวยังคงเป็นตำราในการจินตนาการ ·       โสตกราฟิกที่สะสมไว้ในดิจิตอล (digital)	·       ข้อถกเถียงเกี่ยวกับการออกแบบมีความซับซ้อน ·       ต้องการบุคลากรที่พัฒนาทักษะ ในหลายสาขา
5. ดีวีที (DVT) เป็นเครื่องหมายการค้า วีดิโอดิซ (video disc)	·       ใช้ไฟล์จาก Hard disk หรือ CD-ROM ·       CD-ROM มีค่าใช้จ่ายในการผลิตถูกกว่า

ตารางที่ 17 ประเภทและคุณสมบัติของสื่อการเรียนการสอน

วัสดุอุปกรณ์	ข้อดี	ข้อเสีย
1. สิ่งพิมพ์ต่างๆ เช่น หนังสือตำราเรียนคู่มือ ฯลฯ	·       เป็นวิธีการเรียนรู้ที่ดีที่สุดวิธีหนึ่ง ·       สามารถอ่านได้ตามอัตราความสามารถของแต่ละบุคคล ·       เหมาะสำหรับอ้างอิงหรือทบทวน ·       เหมาะสำหรับการผลิตเป็นจำนวนมากสะดวกในการแก้ไขปรับปรุงเนื้อหาใหม่	·       ถ้าจะให้ได้สิ่งพิมพ์คุณภาพดีจำเป็นต้องใช้ต้นทุนในการผลิตสูง ·       บางครั้งต้องพิมพ์ใหม่เพื่อปรับปรุงข้อมูลที่ล้าสมัย ·       ผู้ไม่รู้หนังสือมาสามารถอ่านเข้าใจได้
2. ของจริง ของตัวอย่าง	·       แสดงสภาพได้ตามความเป็นจริง ·       เป็นลักษณะ 3 มิติ ·       สัมผัสได้ด้วยประสาทสัมผัสทั้งห้า ·       สามารถจับต้องและพิจารณารายละเอียดได้ ·       ปกติเหมาะสำหรับการเสนอต่อกลุ่มย่อย ·       อาจเสียหายได้ง่าย ·       เก็บรักษาลำบาก	·       บางครั้งอาจจะลำบากในการจัดหา ·       ของบางสิ่งอาจมีขนาดใหญ่เกินกว่าจะนำมาแสดงได้ ·       บางครั้งของนั้นอาจมีราคาสูงเกินไป
3. ของจำลองหุ่นจำลองขนาดเท่าหรือขยายของจริงมองด้วยตาเปล่า (เช่น ลักษณะของอวัยวะภายในร่างกาย)	·       เป็นลักษณะ 3 มิติ ·       สามารถจับต้องและพิจารณารายละเอียดได้ ·       ชำรุดเสียหายได้ง่าย ·       สามารถแสดงหน้าที่และลักษณะส่วนประกอบ ·       ช่วยในการเรียนรู้และการปฏิบัติทักษะชนิดต่างๆ ·       หุ่นบางอย่างสามารถผลิตได้ด้วยวัสดุหรือวัสดุท้องถิ่นที่หาได้ง่าย	·       ต้องอาศัยความชำนาญในการผลิต ·       ส่วนมากราคาจะแพง ·       ปกติเหมาะสำหรับการแสดงต่อกลุ่มย่อย ·       ถ้าทำได้ไม่เหมือนของจริงทุกประการบางครั้งอาจทำให้เกิดความเข้าใจผิดได้
4. วัสดุกราฟิก เช่น แผนภูมิ แผนภาพโปสเตอร์ ภาพถ่าย ภาพเขียน การ์ตูน	·       ช่วยแสดงลำดับขั้นตอนของเนื้อหา ·       สามารถจัดหาได้ง่ายและสามารถผลิตได้จำนวนมาก ·       เก็บรักษาได้ง่ายด้วยวิธีผลึกภาพ	·       เหมาะสำหรับการเรียนในกลุ่มเล็ก ·       งานกราฟิกที่มีคุณภาพดีจำเป็นต้องใช้ช่างเทคนิคที่มีความชำนาญในการผลิต ·       การใช้ภาพบางประเภท เช่น ภาพ ·       การใช้ภาพบาประเภท เช่น ภาพตัดส่วน (sectional drawings) หรือการ์ตูนอาจไม่ช่วยให้กลุ่มเป้าหมายเกิดความเข้าใจดีขึ้น เพราะไม่สามารถสัมพันธ์กับของจริงได้
5. กระดานดำ กระดานขาว	·       ต้นทุนในการผลิตต่ำ ·       สามารถเขียนรายงานกราฟฟิกได้หลายชนิด ·       ช่วยในการสร้างความเข้าใจตามลำดับ เรื่องราวเนื้อหา	·       ผู้สอนต้องทันหลังให้กลุ่มผู้เรียน เมื่อเขียนกระดานทำให้ไม่สามารถควบคุมชั้นเรียนได้ดี ·       สามารถอ่านข้อความบนกระดานได้ไม่ไกลมากนัก ทำให้กลุ่มผู้เรียนมีจำนวนจำกัด ·       ภาพ หัวข้อ หรือประเด็นคำบรรยายต้องถูกลบ ไม่สามารถนำมาใช้ได้อีก ·       ผู้สอนต้องมีความสามารถในการเขียนกระดานพอสมควร
6. กระดานผ้าสำลีและกระดานแม่เหล็ก	·       สามารถนำมาใช้ได้อีก ·       วัสดุในการผลิตหาง่ายและสามารถผลิตได้เอง ·       เหมาะสำหรับแสดงความเกี่ยวพันของลำดับเนื้อหาเป็นขั้นตอน ·       ช่วยดึงดูดความสนใจ ·       สามารถให้กลุ่มผู้เรียนร่วมใช้เพื่อสร้างความสนใจและทดสอบความเข้าใจ	·       ไม่เหมาะสำหรับผู้เรียนกลุ่มใหญ่
7. การศึกษานอกสถานที่	·       ผู้เรียนสามารถสังเกตการณ์และมีส่วนร่วมได้ด้วยตนเอง ·       เปิดโอกาสให้ผู้เรียนร่วมทำงานเป็นกลุ่มและสร้างสรรค์ความรับผิดร่วมกัน ·       สามารถจูงใจเป็นรายบุคลได้ดี	·       เสียเวลาและค่าใช้จ่ายในการเดินทาง ·       จัดเฉพาะผู้เรียนกลุ่มย่อย ·       ต้องเตรียมการและวางแผน โดยละเอียดรอบคอบ
สื่อการสอนประเภทใช้เครื่องฉาย 1. ประเภทเสนอภาพนิ่ง
1.1 เครื่องภาพทึบแสง	·       สามารถขยายภาพถ่าย ภาพเขียน วัสดุทึบแสง ให้เป็นภาพที่มองดูมีขนาดใหญ่ได้ ·       เหมาะสำหรับผู้เรียนกลุ่มใหญ่ ·       ช่วยลดภาระในการผลิตสไลด์และแผ่นโปร่งใส	·       ต้องใช้เครื่องในห้องที่มืดสนิทจึงจะเห็นภาพขยายได้ชัดเจน ·       เครื่องมือขนาดใหญ่ทำให้ขนย้ายลำบาก
1.2 แผ่นโปร่งใส	·       สามารถใช้ได้ที่ที่มีแสงสว่าง ·       ผู้สอนหน้าเข้าหาผู้เรียนได้ ·       ผู้สอนสามารถเตรียมแผ่นโปร่งใสไว้ใช้ล่วงหน้าหรือสามารถเขียนลงไปพร้อมทำการบรรยายเพื่อเสริมสร้างความเข้าใจ	·       ถ้าจะผลิตแผ่นโปร่งใสที่มีลักษณะพิเศษต้องลงทุนสูง ·       ผู้เรียนไม่มีบทบาทร่วมในการใช้อุปกรณ์
1.3 สไลด์	·       เหมาะสำหรับผู้เรียนกลุ่มใหญ่และกลุ่มเล็ก ·       ผลิตค่อนข้างง่ายและและทำสำเนาได้ง่ายเช่นกัน ·       สามารถเปลี่ยนสลับรูปในการสอนได้ตามต้องการ ·       สามารถปรับเปลี่ยนรูปที่ไม่ทันสมัยหรือเพิ่มภาพตามความต้องการของเนื้อเรื่อง ·       ใช้สะดวก เก็บรักษาง่าย ·       ใช้ประกอบกับเครื่องบันทึกเสียงในการผสมสัญญาณเสียงและภาพ ·       สามารถใช้ได้เครื่องฉายที่ใช้ไฟฟ้าและแบตเตอรี่	·       ต้องฉายในห้องที่มืดพอสมควรยกเว้นจะมีจอ Daylight Screen ·       การถ่ายทำชุดสไลด์ที่ดีต้องมีการวางแผนทำบทสคริปการถ่ายทำและการจัดภาพเป็นชุด
1.4 ฟิล์มสคริป	·       เหมาะสำหรับการเรียนเป็นกลุ่มเล็กหรือรายบุคคล ใช้ภาพกับเรื่องอื่นๆได้ ·       ผลิตเองได้ง่าย ·       สะดวกในการใช้และเก็บรักษา	·       ไม่สามารถตัดต่อสลับ ·       ริมหนามเตยชำรุดได้ง่าย
1.5 ไมโครฟิล์มไมโครฟิช	·       สะดวกในการเก็บรักษา ·       สามารถจำแนกประเภทได้ง่าย ·       เหมาะสำหรับการเก็บรักษาข้อมูลสิ่งพิมพ์เพราะมีขนาดเล็ก ·       ขนาดเล็กหยิบใช้ได้สะดวก	·       ไม่สมารถอ่านข้อความได้ด้วยตาเปล่าต้องใช้เครื่องอ่านที่มีคุณภาพ ·       เครื่องอ่านใช้อ่านคนเดียว มีราคาไม่สูงมากนัก ·       เครื่องอ่านสำหรับฉายให้กลุ่มใหญ่จะราคาแพง
2. ประเภทเสนอภาพเคลื่อนไหว
2.1 ภาพยนตร์ (8 และ 16 มม.)	·       ให้ภาพที่ดูแล้วเสมือนมีการเคลื่อนไหวของสิ่งของและให้เสียงประกอบซึ่งทั้งภาพและเสียงมีลักษณะใกล้เคียงความจริงมาก ·       เหมาะสำหรับการสอนกลุ่มใหญ่และกลุ่มย่อย ·       ภาพยนตร์ 8 มม. เหมาะสำหรับการเรียนรายบุคคล ·       เหมาะสำหรับให้ความรู้ แต่ผู้สอนจะต้องอธิบายบางสิ่งในภาพยนตร์ก่อนทำการฉายหรือเมื่อฉายจบแล้วควรมีการซักถามปัญหาหรือภิปรายร่วมกันเพื่อสรุปเรื่อง	·       ต้นทุนในการผลิตสูงมากและกรรมวิธีในการผลิตยุ่งยาก ·       หากผลิตฟิล์มจำนวนน้อยม้วนจะทำให้ต้นทุนในการผลิตสูงกว่าเดิมมากต้องใช้ไฟฟ้าในการฉาย ·       ลำบากในการเคลื่อนย้ายอุปกรณ์ ·       ต้องฉายในที่มืด ·       หากใช้ภาพยนตร์ต่างประเทศอาจจะไม่ตรงต่อความต้องการของผู้ใช้จริงๆ หรือผู้ชมอาจไม่เข้าใจเนื้อเรื่องได้เท่าที่ควร
2.2 โทรทัศน์	·       สามารถใช้ได้กับผู้เรียนหรือผู้ชม ไม่จำกัดจำนวนและสามารถถ่ายทอดไปได้ระยะไกลๆ ·       ช่วยดึงดูดความสนใจของผู้เรียน ·       เหมาะสำหรับใช้ในการจูงใจสร้างทัศนคติและเสนอปัญหาให้ผู้เรียนคิดหรือเสริมสร้างการอภิปรายร่วมกัน ·       ช่วยลดภาระของผู้สอน คือแทนที่จะต้องบรรยายหลายครั้ง หรือหลายแห่งในหัวข้อเดียวกันต่อผู้เรียนหลายกลุ่มก็ใช้ในการถ่ายทอดไปยังที่ต่างๆ ได้ในเวลาเดียวกัน	·       การจัดรายการที่ดีต้องใช้ต้นทุนสูงมากและต้องใช้ช่างเทคนิคในการผลิตรายการ ·       ต้องใช้ไฟฟ้า ·       เป็นการสื่อสารทางเดียวทำให้ผู้เรียนไม่สามารถถามข้อสงสัยได้ทันทีและผู้สอนไม่สามารถทราบการตอบสนองของผู้เรียนได้ ·       รายการที่เสนออาจไม่ตรองกันตารางสอนหรือบทเรียน
2.3 โทรทัศน์วงจร	·       สามารถใช้กับผู้เรียนกลุ่มเล็กและกลุ่มใหญ่ ·       ใช้ถ่ายทอดเหตุการณ์หรือการสอนที่ผู้เรียน/ผู้ชมไม่สามารถร่วมกันอยู่ในบริเวณที่เรียนที่ชมพร้อมกัน ·       สามารถใช้ร่วมกับวีดิทัศน์ในการส่งภาพได้	·       รับภาพโยเฉพาะบริเวณที่กำหนดไว้เท่านั้น
2.4 วีดิทัศน์	·       สามารถใช้ใช้กับผู้เรียนกลุ่มเล็กและกลุ่มใหญ่ ·       สามารถฉายซ้ำเมื่อผู้เรียนไม่เข้าใจหรือผู้ทบทวน ·       แสดงการเคลื่อนไหวของภาพประกอบเสียงที่ให้ความรู้สึกที่ใกล้เคียงของจริงมากมีขนาดเล็กอ่อนมาก	·       ต้นทุนอุปกรณ์และการผลิตสูงต้องใช้ช่างเทคนิคในการผลิต/จัดรายการ ·       ตัวอักษรที่ปรากฏในจอโทรทัศน์ ·       ม้วนเทปเสื่อมสภาพได้ง่าย
3. สื่อการสอนประเภทเครื่องเสียง
3.1 วิทยุหรือรายบุคคล	·       สามารถใช้ใช้กับผู้เรียนกลุ่มเล็กและกลุ่มใหญ่ ·       ระยะกระจายเสียงกว้างและถ่ายทอดระยะไกลๆ ·       ลดภาระของผู้สอนหรือผู้บรรยายในการเดินทางไปสอนในที่ต่างๆ ·       ดึงดูดความสนใจได้ดี ·       เครื่องรับวิทยุราคาถูกและสามารใช้กับแบตเตอรี่ได้ ·       สามารถสามารใช้กับสื่ออื่นๆ เช่น สิ่งพิมพ์เพื่อประกอบการเรียน	·       ต้องใช้ห้องที่ทำขึ้นเฉพาเพื่อการกระจายเสียง ·       ผู้ฟังหรือผู้เรียนต้องปรับตัวเข้าหารายการ เนื่องจากผู้บรรยายไม่สามารถปรับตัวเข้าหาผู้ฟังได้ ·       เป็นการสื่อสารทางเดียวที่ทำให้ผู้บรรยายไม่สามารถทราบปฏิกิริยาสนองกลับของผู้ฟัง
3.2 เทปบันทึกเสียง	·       สามารถใช้ได้โดยไม่จำกัดขนาดและจำนวนผู้เรียน ·       เหมาะสำหรับการเรียนรู้ด้วยตนเองหรือกับกลุ่มย่อย ·       การเปิด/ปิด/เดินหน้า/ย้อนกลับสามารถทำได้โดยสะดวก ·       อุปกรณ์ราคาถูกและสามารถใช้กับแบตเตอรี่ได้ ·       ใช้ได้หลายกรณี เช่น ใช้ประกอบสไลด์ ใช้บันทึก ·       เสียงที่ไม่สามารถฟังได้ทั่วถึง เช่น การเต้นของหัวใจ	·       การบันทึกเสียงที่คุณภาพดีจำเป็นต้องใช้ห้องละอุปกรณ์ที่ดีมีคุณภาพสูง ·       ต้องมีความชำนาญพอสมควรในการตัดต่อเทป ·       ต้องระมัดระวังในการเก็บรักษา
3.3 แผ่นซีดี	·       บันทึกเสียงในประเภทต่างๆ ในระบบ ดีจิทัลที่ให้ความชัดมาก ·       ไม่มีการพลั้งเผลอลบเสียงที่บันทึกไว้แล้วและไม่พรั่นจ่อสนามแม่เหล็ก ·       เรียกค้นข้อมูลเสียงได้รวดเร็ว ·       มีอายุการใช้งานนานและยากแก่การบุบสลาย ·       ขนาดเล็กกะทัดรัดเหมาะแก่การพกพา	·       ไม่สามารถบันทึกทับได้ ·       โดยทั่วไปแล้วผู้ใช้ไม่สามารถบันทึกเสียงเองได้ต้องมีการบันทึกเสียงมาจากโรงงานผู้ผลิต ·       ต้นทุนการผลิตสูงกว่าการบันทึกลงเทปเสียงแต่ผลิตเป็นจำนวนมากจะลดต้นทุนได้มาก ·       เครื่องเล่นมีราคาสูงกว่าเครื่องเล่นเทปเสียง
4. สื่อเชิงโต้ตอบ (Interaction Media) 4.1 ด้านวัสดุอุปกรณ์
4.1.1 คอมพิวเตอร์	·       ใช้งานได้หลายประเภท เช่น การคำนวณจัดเก็บฐานข้อมูล การจัดหน้า สิ่งพิมพ์ ฯลฯ ·       ใช้แก้ปัญหาต่างๆ ที่ซับซ้อนได้ ·       เสนอข้อมูลได้หลายประเภททั้งตัวอักษรภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหวและเสียง ·       มีการโต้ตอบของผู้เรียนเพื่อให้ผลป้อนกลับด้วยความรวดเร็ว ·       สามารถบันทึกข้อมูลเก็บไว้ในหน่วยความจำของเครื่องหรือในวัสดุบันทึกอื่น เช่น จานบันทึกและเทปแม่เหล็กได้ ·       ใช้ร่วมกับโมเด็มเพื่อใช้ในอินเทอร์เน็ตเพื่อการสื่อสารข้อมูลกับฐานข้อมูลอื่นๆ ได้ทั่วโลก ·       เครื่องกระเป๋าหิ้วขนาดเล็กเหมาะแก่การพกพาไปใช้ในที่ต่างๆ ได้	·       มีราคาสูงพอสมควร ·       ต้องมีการบำรุงรักษาตามระยะเวลา ·       ต้องใช้โปรแกรมซอฟต์แวร์ประเภทต่างๆ จึงจะใช้งานได้ ·       มีการเปลี่ยนแปลงตามอุปกรณ์ เช่น ความเร็วในการทำงานของการ์ดประเภทต่างๆ จนทำให้เครื่องที่มีอยู่ล้าสมัยได้เร็ว
4.1.2 บทเรียนการสอนใช้คอมพิวเตอร์ช่วย (CAI)	·       ผู้เรียนสามารถมีการโต้ตอบกับบทเรียนได้ ·       สามารถป้อนกลับแก่ผู้เรียนได้ทันที ·       มีรูปแบบบทเรียนเลือกใช้มากมาย เช่น การสอนทบทวน เกม การจำลอง ฯลฯ ·       เสนอบทเรียนได้ทั้งลักษณะตัวอักษรภาพและเสียง ·       ผู้เรียนสามารถทบมวนเนื้อหาบทเรียนและทำกิจกรรมได้ตามความสามารถของตนในลักษณะการศึกษารายบุคคล	·       ต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญในการเรียนโปรแกรมบทเรียน ·       โปรแกรมซอฟต์แวร์ บางประเภทมีราคาสูงพอสมควร
4.1.3 ซีดี-รอม	·       สามารถบันทึกข้อมูลได้มากถึง 680 เมกะไบต์ ·       บันทึกข้อมูลได้ทั้งตัวอักษรภาพนิ่งภาพกราฟิก เคลื่อนไหวภาพ วีดีทัศน์ และเสียง ·       เรียกค้นข้อมูลได้รวดเร็วและถูกต้อง ·       มีอายุใช้งานนานและยากแก่การบุบสลาย ·       ขนาดเล็กกะทัดรัดเหมาะแก่การพกพา	·       ไม่สามารถบันทึกข้อมูลเดิมได้ ·       ปกติแล้ว ผู้ใช่ไม่สามารถบันทึกข้อมูลเองได้ ต้องมีการบันทึกมาจากโรงงานผู้ผลิต ·       ต้นทุนการผลิตสูง แต่ถ้าผลิตเป็นจำนวนมากจะลดต้นทุนได้มาก ·       ต้องใช้เล่นร่วมกับเครื่องคอมพิวเตอร์
4.1.4 แผ่นวีดิทัศน์ (Videodisc/Laserdisc)	·       บันทึกข้อมูลในลักษณะตัวอักษรภาพนิ่งภาพกราฟิกเคลื่อนไหว ·       แบ่งเป็นสองชนิด บันทึกข้อมูลได้ทั้งแบบหน้าละ 30 นาทีและ 1 ชั่วโมง ·       ดูภาพนิ่งได้ทีละภาพด้วยความคมชัดหรือจูภาพหรือภาพเร็วก็ได้เช่นกัน ·       เล่นเดินหน้าหรือย้อนกลับได้ด้วยความรวดเร็ว ·       ค้นหาเนื้อเรื่องเป็นตอนหรือตามเวลาของการเล่นได้	·       มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 12 นิ้ว จึงมีขนาดใหญ่ไม่เหมาะในการพกพา ·       ผู้ใช้ไม่สามารถบันทึกข้อมูลได้เอง ต้องบันทึกมาจากโรงงานเท่านั้น
4.2 ด้านเทคนิควิธีการ
4.2.1 สื่อหลายมิติ (Hypermedia)	·       เสนอข้อมูลในลักษณะไม่เป็นเส้นตรงทำให้สามารถเชื่อมโยงข้อมูลในที่ต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็ว ·       เนื้อหาบทเรียนที่มีทั้งภาพนิ่งภาพกราฟิกเคลื่อนไหว ภาพวีดีทัศน์เสียงพูดเสียงดนตรี ·       ผู้เรียนสามารถโต้ตอบกับบทเรียนและได้รับผลป้อนกลับทันที ·       สะดวกในการใช้	·       ต้องใช้โปรแกรมซอฟต์แวร์ที่มีคุณภาพสูงในการผลิตบทเรียน ·       ต้องอาศัยเชี่ยวชาญในการสร้างบทเรียน ·       ต้องใช้รวมกับคอมพิวเตอร์ที่คุณภาพสูงพอควรจึงจะใช้ได้ดี ·       การผลิตบทเรียนลักษณะนี้ต้องอาศัยอุปกรณ์ร่วมหลายอย่างเช่นเครื่องเสียง กล้อง วีดีทัศน์ เครื่องเล่น แผ่น วีดีทัศน์ฯลฯ
4.2.2 แผ่นวีดิทัศน์เชิงโต้ตอบ (Interaction Video, Interaction Videodisc)	·       ใช้ได้กับผู้เรียนกลุ่มใหญ่ กลุ่มย่อยและการศึกษารายบุคคล ·       เสนอข้อมูลในลักษณะไม่เป็นเส้นตรง ·       การเสนอเนื้อหามีทั้งภาพนิ่ง วีดีทัศน์และเสียง ·       ผู้เรียนสามารถโต้ตอบกับบทเรียนและได้รับผลป้อนกลับทันที ·       บันทึกผลการเรียนและการตอบสนองของผู้เรียนได้	·       ต้องใช้อุปกรณ์ร่วมในการทำงานหลายอย่าง ·       ต้องเลือกเนื้อหาในแผ่นวีดีทัศน์มาประกอบบทเรียนให้เหมาะสม ซึ่งครั้งอาจหาได้ไม่ตรงนัก ·       อุปกรณ์ต่าง ๆ มีราคาสูง จึงทำให้การเรียนแบบนี้ไม่เป็นที่นิยมใช้กันมากนัก
4.2.3 อินเทอร์เน็ต	·       ค้นคว้าข้อมูลได้ทุกมุมโลกอย่างรวดเร็ว ·       ติดตามข่าวสารความรู้และความเคลื่อนไหวต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็ว ·       สนทนากับผู้ที่ห่างไกลได้ทั้งลักษณะข้อความและเสียง ·       ร่วมกลุ่มอภิปรายกับผู้อื่นที่สนใจเรื่องเดียวกันเพื่อขยายวิสัยทัศน์ ·       รับส่งไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ในรูปแบบข้อความภาพ และเสียงได้อย่างรวดเร็วในราคาย่อมเยา ·       ถ่ายโอนแฟ้มข้อมูลในที่ต่าง ๆ ได้ ·       ติดประกาศข้อความเพื่อหาผู้ที่สนใจในเรื่องเดียวกัน	·       ข้อมูลที่ได้อาจไม่ถูกต้องเนื่องจากไม่มีผู้ใดรองรับ ·       ต้องมีการศึกษาการใช้งานเพื่อการสืบค้นข้อมูล ·       นักเรียนและเยาวชนอาจเข้าไปดูในเว็บไซต์ที่ไม่เหมาะสม
4.2.4 ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์	·       ช่วยจัดปัญหาในเรื่องของเวลาและระยะทางในการเรียน ·       ผู้เรียนที่ไม่กล้าแสดงออกในชั้นเรียนจะได้รู้สึกอิสระในการแสดงความคิดเห็น ·       เสริมบรรยากาศในการเรียนรู้เพื่อเปิดโอกาสให้การถามขัดข้องใจเป็นการส่วนตัว ·       ผู้เรียนสามารถติดต่อกัน ในการแบ่งปันข้อมูลและปรึกษาร่วมกันได้ การพิมพ์และเรียบเรียงเนื้อหา จึงจะทำให้การอภิปรายราบรื่น	·       เป็นการสื่อสารที่ผู้สื่อสารไม่สามารถแสดงความรู้สึกต่อกันได้ทำให้ขาดความเป็นธรรมชาติ ·       อาจเกิดความสับสนในการอภิปรายเนื่องจากอภิปรายในเวลาที่ไม่ต่อเนื่องกัน
4.2.5 การสอนในเว็บเป็นฐานการสอนบทเว็บ	·       ขยายโอกาสทางการศึกษาแก่ผู้เรียนรอบโลกทำให้ไม่ต้องเสียเวลาในการเดินทาง ·       การเรียนด้วยการสื่อสารหลายรูปแบบทำให้ผู้เรียนรู้จักการสื่อสารทางสังคม ทำให้การเรียนมีชีวิตชีวายิ่งขึ้น ·       การเรียนด้วยสื่อหลายมิติ ทำให้เลือกเรียนเนื้อหาได้ตามสะดวกโดยไม่ต้องเรียงลำดับกัน ·       มีหลักสูตรให้เลือกเรียนมาก	·       ผู้สอนและผู้เรียนอาจไม่พบหน้ากันเลยอาจทำให้ผู้เรียนบางคนอึดอัดและไม่สะดวกในการเรียน ·       ผู้สอนต้องใช้เวลาเตรียมการสอนมาก ·       การตอบปัญหาในบางครั้ง อาจไม่เกิดขึ้นในทันทีทำให้ผู้เรียนไม่เข้าใจอย่างท่องแท้ได้ ·       ผู้เรียนต้องรู้จักควบคุมการเรียนของตนเองจึงจะประสบความสำเร็จในการเรียนได้